काठमाडौं । उपसभामुख डा. शिवमाया तुम्बाहाङ्फेलाई नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीले राजीनामा गर्न दिएको निर्देशन अवज्ञा गरेपछि अब के हुन्छ भन्ने चासो बढेको छ । प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा नेकपाका दुवै अध्यक्ष, महासचिवसहित नेताहरूकै उपस्थितिमा उनले पार्टी निर्णय नमान्ने चुनौती दिएकी तुम्बाहाङ्फे तत्कालीन नेकपा एमालेबाट समानुपातिक सांसद हुँदै उपसभामुख बनेकी थिइन् । उनका अनुसार उनी आफै सभामुखको प्रमुख दाबेदार हुन् ।

राजधानी न्युजको विश्लेषणमा उनी सभामुख हुन निम्न आधारहरु देखिन्छन्:

१. बिगत ४० बर्षदेखी सक्रिय राजनीतिमा लागेकी शिवमाया तुम्बाहाङ्फे त्रिभुवन विश्वबिद्यालय बाट राजनीति शास्त्रमा बिध्यावारिधी  गरेकी छन् । उनि एक अधिवक्ता तथा  प्नध्यापक पनि हुन् । यस आधारमा पनि उनलाई एक सक्षम नेत्री भन्न सकिन्छ ।

२. नया सभामुखको प्रस्तावित नाम नआउदासम्म उनी राजिनामा नदिने अडानमा छिन् । दुइ- दुइ पटक पार्टी प्रमुखको ‘आदेश’ ब्यवास्ता गरेको आरोप पनि उनलाई लागेको छ । तर यो अडानको अन्तस्करणमा जादा यो स्पस्ट देखिन्छ कि एक त उनि आफै नै सभामुखको सक्षम उमेद्वार हुन् , अर्को त उनलाई शितलनिवास स्वयम् कै समर्थन छ । पछिल्लो समयमा प्रधानमन्त्री केपी ओली समेत उनलाई सभामुख बनाउने पक्षमा छन् । त्यसैले उनको आत्मबल बढ्नु अस्वाभाविक होइन ।

३. पूर्व सभामुख कृष्ण बहादुर महरा यौन दुर्ब्यबहारको आरोपमा गत असोज १४ मा राजिनामा गरेपछी कार्यवाहकको भूमिकामा भएकी तुम्बाहाङ्फे एक महिका नेत्री हुन् । त्यसैले अब यो बिषय सभामुखको मात्र नभएर समग्र नेपाली महिला आन्दोलनको बिषय पनि बन्न पगेको छ। लैंगिक दुर्ब्यबहारकै आरोपमा महरा मुछिएपछी, पदीए दुर्ब्यबहारआ बिरुद्द  तथा महिला समानताको पक्षमा वकालत गर्नु एक असल नेत्रीको परिचय बनाउने उनमा एक ऐतिहासिक अवसर छ ।

४. अहिले आवरणमा उपसभामुख शिवमाया तुम्बाहाङ्फेले राजीनामा नदिएको भनी कारण देखाउन खोजिए पनि अन्तर्यमा दुई अध्यक्षबीचको शक्तिसंघर्षको छाया प्रतिनिधिसभामा प्रकट भएको अवस्थामा उनी एक बलियो विकल्प हुन सक्छिन् ।

५. राजनैतिक खिचातानी र गुटको राजनीतिबाट ग्रसित नेकपाबाट ‘राजनैतिक दुर्ब्यबहार’ भएको उनको आरोप छ । आजको दिनमा उनलाई ब्सायापक जन समर्थन छ कि उनले यो अडान नछोडुन् भनेर ।

६. एकै दलबाट सभामुख र उपसभामुक बन्न नपाउने र यी मध्ये कम्तिमा १ जना महिला हुनुपर्ने संबैधानिक व्यबस्थाको कारणले परिबन्धमा परेको नेकपा संसदलाइ भागबण्डाको कारणले बाँधी बनाएको आरोप लागिसकेको छ । त्यसैले पनि यो बिषय लम्ब्याउनु नेकपाकै लागि प्रत्योत्पादक हुनेछ ।

राजनैतिक नेतृत्वले उनका अडान तथा बिचारहरु फेरी एकपल्ट संयमित भएर सोच्नुपर्ने देखिएको छ ।