सरला सुबेदी
काेहलपुर,बाँके । सरल स्वभावकि मिलनसार र सहयोगि कल्पना अधिकारी नेकपा एमालेको कोहलपुर नगरकमिटी सदस्य आसन्न बैशाख ३० गते हुन गैरहेको स्थानीय निर्वाचनको कोहलपुर नगरपालिका वडा नम्बर ११ कि एक मात्र महिला वडा अध्यक्ष पदकी उम्मेदवार हुन् ।उनी २०७४ सालको स्थानीय निर्वाचनमा कोहलपुर नगरपालिका वडा नम्बर ११ बाट महिला सदस्यमा निर्वाचित वडा सदस्य र नगरपालिकाको कार्यपालिका सदस्य पनि हुन् ।

बुवा नारायण प्रसाद उपाध्याय र बालिका कुमारी पोख्रेलको कोखबाट २०३१ सालमा जन्मिएकि कल्पना अध्ययनको क्रममा र अध्ययन संगै राजनितिक यात्राको थालनी गर्दै २०५१सालमा अनेरास्ववियुमा आबद्ध भएकी हुन् र राजनितिक यात्रा सुरु गर्ने क्रममा नै २०५६ सालमा कोहलपुरका कपिन्द्र अधिकारीसङ्ग बैबाहिक जिवनमा बाधिएकी हुन् । २०५६ सालदेखी विद्यार्थी संगठनमा आबद्ध हुदै २०५९ सालमा महिला सन्जालको अध्यक्ष भएर महिला दिदिबहिनीहरुलाइ आर्थिक सामाजिक र राजनीतिक क्षेत्रमा अगाडि ल्याउन विभिन्न कार्यक्रम सन्चालन गरेकी कल्पना हरेक क्षेत्रमा अब्बल र सक्रिय रहेकी छिन् । विद्यार्थी संगठनमा आवद्ध हुँदै अनेसंघ कोहलपुरको टोल कमिटी सदस्य , गाउँ कमिटी सदस्य ,पाटिको क्षेत्रीय कमिटि सदस्य हुँदै २०७८ सालमा नेकपा एमाले कोहलपुर नगरकमिटी सदस्य हुँदै आसन्न बैशाख ३० गते हुने स्थानिय तह निर्वाचनको नेकपा एमालेको एक मात्र महिला वडा अध्यक्ष पदकी उम्मेद्बार हुन् ।

कल्पना स्कुल पढ्दा देखिनै बुवाआमा, काका प्रेरणाले र बिहेपछी श्रीमान कपिन्द्र अधिकारी र ससुराबुवा हरिभक्त अधिकारि र घरपरिवारका अन्य सदस्यको साथ सहयोग र हौसलाले राजनितिमा सक्रिय रुपमा लागेकी हुन् । राजनितिमा महिला सहभागिता बढाउनका निम्ती महिला स्वयमको नै अग्रसरता र पाटिले महिलालाई दिने अवसर जिम्मेवारी सुम्पने गरेमा पुरुष सरह महिलाले पनि राजनिती गर्न सक्छन् भन्ने सोच राख्ने कल्पनाको जिवन यात्रा यस्तो छ।

म कक्षा ८ मा अध्ययन गर्दा देखी नै राजनिती क्षेत्रमा प्रवेश गरेकी हु। स्कुलमा पढाउने शिक्षकले अनि घरमा बुवा र काकाले राजनिती बुझ्न जरुरी छ भन्दै राजनिती नै देशको मुल निति हो भनी सिकाउनु हुन्थ्यो त्यसपछी त्यही शिक्षालाई प्रसाद ठानी मैले राजनिति र समाजसेवामा पाइला टेक्न थाले। राजनिती क्षेत्रमा लागेको दुई दशक बढी भैसक्यो विगतको तुलनामा अहिले महिलालाई राजनिती गर्न केहि सजिलो छ बिवाह पछि श्रीमानको सहयोग पाएर राजनितिमा अझ बढी सकृय भएर लागे घरपरिवारले सहयोग नगर्नु महिला स्वयंमले चासो नदेखाउनु पाटिमा पुरुषवादी सोच कायमै रहनु आदि कारणले गर्दा महिला राजनितिमा आउन सक्दैनथे महिलाको हातमा आर्थिक हुदैन राजनिती गर्न पैसा चाहिन्छ हिम्मत चाहिन्छ भन्ने थियो तर अहिले समयको माग फेरिएको छ मानिसको सोच बदलिएको छ त्यसैले अहिले मलाई सबैले बिस्वास गरेर मैले गरेको कामको मूल्याकंन गरेर वडा अध्यक्ष पदको उम्मेदवार बनाउनु भएको छ।

यात्रा गर्ने क्रममा होस वा गाउँ समाज र राजनितिमा अझैपनी कहिकतै पुरुष मानसिकता कायमै रहेको हुँदा राजनितिमा लागेका महिलाहरुले हिंसागत सामना त गर्नु पर्दछ। यिनै विभिन्न कारणले गर्दा राजनिती क्षेत्रमा महिला सहभागिता कम छ। राजनिती चेतनाको अभाव ग्रामिण क्षेत्रका महिलाहरुलाई घरायसी कार्य र आर्थिकको अभाव,राज्यले महिलाहरुलाई हरेक क्षेत्रमा अगाडी बढाउन बिशेष प्याकेज नल्याउनु यदि ल्याएता पनि कार्यन्वयन नगर्नु आदि हुन् । त्यसैले महिलाका लागि बनेका योजनाहरु कार्यन्वयन हुन एकदमै जरुरी देखिन्छ।

राजनितिमा लागेर पहिलो पटक एकैचोटी वडा सदस्य र वडा अध्यक्षको उम्मेदवारको टिकट पाएको हुदा एकदमै खुसि लागेको छ सायद यो मेरो लागी राजनितिक यात्राको सबै भन्दा सुनौलो अवसर हो। तर पनि अझै पाटिमा दिनरात मरिमरी काम गर्दा पनि निर्णायक तहमा महिलाहरुलाई मुख्य पद नदिने र महिलाको काममा सहि मुल्यांकन अझै पनि पुर्ण रुपमा हुन नसकेको हुँदा दुख लाग्छ त्यसैले अब महिलाहरु राज्यका हरेक क्षेत्रमा अघि बड्न राजनितिमा लाग्न आवश्य छ। जब सम्म महिलाहरु राजनिती क्षेत्रमा आउन सक्दैनन तबसम्म महिलाका अधिकारहरु पनि सुनिस्चित हुन सक्दैनन्।

त्यसैले राज्यले पनि महिलालाई अगाडी बढाउन शिक्षा चेतना प्रशिक्षण अवसर आर्थिक सहयोग गर्न जरुरी छ। महिलाका मुद्दामा सबै पाटिका महिलाहरु एकजुट भई अगाडी बड्ने आफ्नो अधिकारका लागी पाटी भित्र पनि निर्णायक तहको पदमा लड्ने पाटिले महिला पुरुष दुबैलाई समान अधिकार दिन कन्जुसाई नगर्ने राज्यले पनि प्रोत्साहन सहयोग अधिकार दिन जरुरी छ। साथै यसको निम्ती सम्पूर्ण पार्टिका महिलाहरु दलगत स्वार्थ भन्दा माथी उठेर महिलाका मुद्दामा एकजुट भएर महिला मैत्री सरकार निर्माण गर्न सक्नुपर्दछ।

विगतमा खुलेर राजनिती गर्न नपाइने अवस्थामा पनि आमाबुवा, काका र स्कुलमा पढाउने शिक्षकको प्रेरणाले राजनितिमा लागेकी कल्पना पौडेलले हाल राजनिती गर्न सजिलो र खुल्ला भएपनी महिलालाई लैङ्गिक विभेद राजनितिक हिसा,चेतना प्रशिक्षण र अवसरको कमि भएको महशुस गरेकी छिन्।

उनले २०७४ सालमा वडा सदस्य एवम् कार्यपालिका सदस्य भैइसकेपछी आफ्नो वडा मा मात्रै नभई समग्र कोहलपुर मै निकै राम्रा उदाहरणीय काम समेत गरेकी छिन् ।उनले आफ्नो पहलमा जेष्ठ नागरिक मंच गठन गरेर जेष्ठ नागरिकहरुलाई दिनभर बस्ने, र आफ्ना मनका कुरा गुनासो पोख्ने ठाउ जेष्ठ नागरिक दिवा सेवा केन्द्र निर्माण व्यवस्था समेत गरेको र आफूले वडाका महिला दिदिबहिनीहरुको लागि स्वास्थ शिक्षा जनचेतनामूलक अभियान संचालन गरेको बताईन। उनले अघिल्लो कार्यकालमा आफू लगायत सिङ्गो नगरपालिकाले नगर अनि आफ्नो वडा भित्रका धेरै जसोटोलहरुमा धुले बाटोलाई ग्राबिल र ग्राबिल बाटोलाई पिच गरिएको , वडा कार्यलय भवन निर्माण ,लोकनगरमा थारु संग्रहालयको निर्माण, कोहलपुर इलाका प्रहरी कार्यलयमा महिला बन्दी गृह निर्माण गरिएको, वडा भित्रका सबै भुमिहिन दलित, भुमिहिन सुकुम्बासी र अव्यवस्थित बसोबासिको लगत संकलन गरि अनलाइन इन्ट्री गर्नुको साथै कोहलपुर नगरपालिकाको मुख्य व्यापारिक केन्द्रको रुपमा वडालाई बिकास गर्न अग्रणी भूमिका निर्वाह गरेको र अन्य बिकासका काम गरेको बताइन् ।

उनले नेपाल सरकारको गरिब परिवारको सूचीमा परेका परिवारलाई निशुल्क पनि र विद्युतको व्यवस्था मिलाइने, वडालाई महिला हिंसा मुक्त,जातिय भेदभावमुक्त वडा बनाई सबै प्रकारका सामाजिक भेदभाव अन्त्य गर्ने,एक घर एक रोजगारिको लागि पहल गरिने, र आगामि कार्यकालमा अधुरो रहेका कामहरु लाई निरन्तरता दिदै वडालाइ समृद्ध र नमुना वडा बनाउने र महिलाका मुद्दा,शैक्षिक क्षेत्रका मुद्दालाई बिशेष योजनामा राखेर अघि बड्ने प्रतिबद्धता जनाएकी छन् ।